بلاک چین تکنولوژی پیشرفته‌ای به شمار می‌رود که از بلاک‌های متعدد تشکیل شده است؛ این بلاک‌ها به منظور حفظ امنیت بیشتر شبکه به کار می‌روند و امروزه در امور مالی و زنجیره تامین نقدینگی به کار گرفته می‌شوند. هر بلاک اطلاعاتی را پوشش می‌دهد که با بلاک قبلی متفاوت است. 

در این شبکه هیچ بلاکی قابل تغییر نیست و امنیتی بسیار بالا دارد. بنابراین نسبت به سیستم‌های سنتی بسیار پیشرفته‌تر و پیچیده‌تر است. در ادامه بلاکچین به زبان ساده را بیشتر بررسی می‌کنیم. 

بلاکچین چطور کار می‌کند؟ 

تکنولوژی بلاک چین (Blockchain) از زنجیره بلوکی تشکیل شده است که اطلاعات خاصی را ذخیره می‌کند. بلوک‌ها به هم وابسته‌اند و پشت سر هم قرار می‌گیرند. بنابراین امکان دستکاری و نفوذ به این اطلاعات وجود ندارد. همچنین داده‌ها روی هر بلوک وجود دارد که امکان تغییر نیز ندارد. 

در این سیستم نسبت به سیستم سنتی امنیت داده‌ها بالاتر است و ثبت اطلاعات و گزارش آن تفاوت‌های عمده‌ای دارد. همچنین بلاکچین بیت‌کوین غیرمتمرکز است و هیچ گروه و فردی کنترل خاصی روی آن ندارد. داده‌های ثبت‌شده غیرقابل بازگشت است و به همین دلیل امنیت دارایی حفظ می‌شود. 

بلاک چین ها نقش حیاتی در سیستم ارزهای دیجیتال دارند و به تراکنش‌ها و پرداخت‌های دیجیتال کمک فراوانی می‌کنند. بنابراین از نظر ساختاری این شبکه تفاوت‌های کلیدی با پایگاه داده سنتی دارد و دسترسی و ساختاردهی داده‌ها متفاوت انجام می‌شود.

آشنایی با تاریخچه بلاک چین 

تکنولوژی بلاک چین به سال‌های ۱۹۷۹ تا ۲۰۰۷ برمی‌گردد که خلق آن انجام شد؛ مدت‌ها پیش از ظهور بیت‌کوین این شبکه ابداع شده بود و یکی از فناوری‌های درخت مرکل محسوب می‌شود. مرکل کلید عمومی و امضای دیجیتالی را بنیان‌ نهاد و در زمینه فناوری امضای دیجیتالی  فعالیت داشت. 

به جز مرکل دو دانشمند دیگر هم در ساخت بلاک چین نقش داشتند؛ دانشمندان استوارت هابر و دبلیو اسکات استورینتا از جمله افرادی بودند که عمل محاسباتی آن را انجام دادند. با ادغام شدن طرح این دو نفر با طرح مرکل جمع‌آوری چند سند در یک بلوک کارایی این سیستم بهتر شد. 

با تمام این تلاش‌ها این فناوری بلاستفاده ماند و به همین دلیل در سال ۲۰۰۴ هم منقضی شد. تا اینکه در سال ۲۰۰۸ ایده اولیه بیت‌کوین توسط گروهی به نام ساتوشی ناکاموتو مطرح شد و از این شبکه به منظور ثبت زنجیره بلاک‌ها استفاده نمود. 

همچنین این بستر با تغییرات کلی روبرو شد که دیگر نیاز به زنجیره‌ای از امضاهای دیجیتالی و تایید توسط یک شخص ثالث نداشت. به طور کلی در سال ۲۰۰۹ بیت‌کوین به مرحله اجرایی رسید و بلاک‌ها حاوی ۵۰ بیت کوین بودند.

آشنایی با ویژگی‌های بلاک چین

 وجود بلاک چین برای کاربران بسیار ضروری و مهم است و امروزه تغییرات گسترده و سازنده بسیاری داشته است. در ادامه با ویژگی‌های بلاک چین بیشتر آشنا می‌شویم تا درک بهتری از روند آن داشته باشیم. 

۱. شفافیت تراکنش‌ها 

یکی از مشخصه‌های بارز و واجب بلاک چین را می‌توان شفافیت آن معرفی کرد؛ بلاک چین با مکانیسمی که دارد توسط هیچ نهاد و شخص ثالثی کنترل نمی‌شود و داده‌ها به صورت شفاف در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. مکانیسم آن به گونه‌ای است که امکان حذف و دستکاری وجود ندارد و نمی‌تواند به عقب بازگردد.

۲. مکانیسم اجماع اثبات کار (POW) و اثبات سهام (POS)

الگوریتم اجماع به آن کمک می‌کند تا بتواند تراکنش‌های گروهی را راحت‌تر انجام دهد و نودهای فعال شبکه قابل اجرا باشد. اجماع اثبات کار و اثبات سهام از جمله مهم‌ترین الگوریتم‌های اجماع به شمار می‌روند. هر کدام از این دو مکانیسم ویژگی‌های خاصی دارند و امکان ذخیره‌سازی اطلاعات را فراهم می‌کنند. 

یکی از کاربردی‌ترین شبکه‌های بلاکچینی بیت کوین است که براساس اجماع اثبات کار فعالیت می‌کند. این شبکه به گونه‌ای عمل می‌کند که کاربران قبل از شرکت در شبکه و اضافه کردن بلاک، خود را اثبات کنند. اثبات کار امنیت بالایی دارد و با استفاده از مسائل پیچیده ریاضی امنیت را برقرار می‌کند.

۳. غیرمتمرکز بودن 

یکی دیگر از ویژگی‌های مهم بلاک چین را می‌توان غیرمتمرکز بودن آن معرفی کرد؛ سیستم بلاک چین به گونه‌ای عمل می‌کند که تحت نظارت هیچ نهاد خاصی نباشد و نیازی به شخصی وجود ندارد. شبکه به گونه‌ای مدیریت می‌شود که اسناد مهم و قراردادهای دیجیتالی در بستر آن ذخیره شود. 

استفاده از کلید‌های خصوصی و عمومی به همین منظور نقش حیاتی در این شبکه ایفا می‌کنند. امنیت آن به کمک نودها و گره‌ها مدیریت می‌شود. از اهداف طولانی‌ مدت بلاک چین حفظ غیرمتمرکز بودن در شبکه‌ها و بسترهای آن است. بنابراین پروژه‌های DApps و رمز‌ارزهایی که بیشتر در تمرکززدایی موفق عمل کردند، مورد توجه کاربرانی قرار گرفتند. 

۴. سرعت تراکنش‌ها

در فناوری بلاک‌چینی سرعت تراکنش اهمیت بالایی دارد و پردازش پرداخت‌ها باید در کوتاه‌ترین زمان انجام شود. در سیستم سنتی شاید ساده‌ترین نقل و انتقالات مالی ساعت‌ها طول بکشد و حتی چند روز بعد واریز شود اما در سیستم های بلاک چین همه چیز سریع‌تر اتفاق می‌افتد. 

واریزهای گروهی و بدون واسطه، واریزهای برون مرزی و خارج از کشور و… در این سیستم پیشرفته امکان‌پذیر است و همه کاربران بدون کنترل و دستکاری بانکی می‌توانند آن را انجام دهند. همچنین شبکه‌های متنوع پرداخت امکان یک پرداخت امن با کارمزد پایین را برای کاربران فراهم می‌کنند. 

۵. شبکه‌ای امن و پیشرفته 

بلاک‌چین با استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته امنیت را تضمین می‌کند؛ بنابراین امنیت آن به سادگی به خطر نمی‌افتد و استفاده از رمزنگاری چند لایه امنیت گسترده‌ای را در شبکه ایجاد می‌کند.

امنیت بلاک‌چین از دو نوع کلید عمومی و کلید خصوصی تامین می‌شود که کلید عمومی از رشته‌ای حروف و اعداد تشکیل شده است و تراکنش‌ها به واسطه آدرس کیف پول انجام می‌شوند. اما کیف پول‌ها هم به کلید خصوصی نیاز دارند تا داده‌ها تنها در اختیار صاحب کیف پول قرار بگیرد.

بیشتر بخوانید: کیف پول سرد چیست؟ بررسی بهترین Cold Wallet ها

انواع شبکه‌های بلاک چین

شبکه‌های بلاک چین دارای ساختار و پیکربندی متفاوتی هستند که به صورت‌های مختلفی تکامل پیدا کردند؛ بنابراین با توجه به پیکربند و اهداف تجاری با هم تفاوت‌های عمده‌ای دارند. شبکه‌های بلاک چین به دو دسته خصوصی و عمومی تقسیم‌بندی می‌شوند و از جمله شناخته‌شده‌ترین شبکه های بالاکچینی به شمار می‌روند.

می‌توان گفت که همه بلاک‌چین‌ها از خوشه‌های نودهای فعال تشکیل شده‌اند که در طول زمان توسعه و تکامل پیدا کرد‌ه‌اند. داده‌های ذخیره شده در بلاک چین و فعالیت‌های کاربران با استفاده از پیکربندی و اهداف آن کنترل می‌شوند. 

هر نود یا گره معاملاتی به طور لحظه‌ای به روز می‌شود و تراکنش‌ها برای ایجاد یک بلاک تایید می‌شوند.  در ادامه با این دو شبکه بیشتر آشنا می‌شویم. 

بلاک چین عمومی (Public Blockchain)

شبکه‌ای گسترده که ارزهایی مانند بیت‌کوین از این بستر استخراج می‌شوند؛ این شبکه سیستمی دارد که بدون نیاز به اجاره و محدودیت می‌تواند فعالیت کند. مشکلاتی مانند عدم شفافیت و دغدغه‌های امنیتی در این شبکه به حداقل رسیده است و از یک شبکه همتا به همتا برای توزیع اطلاعات استفاده می‌کند.

البته کاربران باید پرتکل‌های امنیتی را رعایت کنند تا ریسک و خطر بالایی را محتمل نشوند. شبکه‌های بیت‌کوین، اتریوم و لایت کوین از جمله شبکه‌های بلاک چینی عمومی به شمار می‌روند. این شبکه به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می گیرد و رایج‌ترین شبکه Blockchain محسوب می‌شوند.

بیشتر بخوانید: ویتالیک بوترین کیست؟ بیوگرافی کامل خالق اتریوم

بلاک‌چین‌های عمومی از نودهای فراوانی تشکیل شدند که داده‌ها را به راحتی در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این شبکه بر اساس الگوریتم اجماع دموکراتیک ساخته شده است و کاربران می‌توانند در آن تصمیم‌گیرنده باشد نه نهاد یا سازمانی خاص.

بلاک چین خصوصی (Private Blockchain)

بلاک چین خصوصی فضای محدودتری نسبت به عمومی دارد و یک شبکه با نظارت بیشتری است. این شبکه به نوعی پرایوت است و امنیت و اختیارات و دسترسی‌ها به این شبکه با محدودیت روبروست و فقط تعداد محدود کاربران به آن دسترسی دارند.

از نظر ساختاری بسیار به شبکه عمومی شباهت دارد و برای رای‌گیری و مدیریت زنجیره تامین و هویت دیجیتال مالکیت دارایی و… استفاده می‌شود. نودهای این شبکه به شکل محدود‌تری مجازند و هیچ کس نمی‌توند خارج از آن فعالیت کند. 

این شبکه‌ هم از روش غیرمتمرکز همتا به همتا استفاده می‌کند و مقیاس کوچکتری نسبت به بلاک چین عمومی دارد. بنابراین مطابق با نیازهای شرکت‌ها و سازمان‌ها قابل سفارشی‌سازی است. Private Blockchain بستری کوچک‌تر دارد که در داخل یک سازمان فعالیت می‌کند. 

مقایسه بلاکچین خصوصی و بلاک چین عمومی 

هر چند که این دو شبکه به هم وابستگی‌های گسترده‌ای دارند و رابطه آن‌ها رقابتی نیست بلکه مکمل هم هستند؛ اما با این حال می‌توان تفاوت‌های عمده‌ای برای این دو شبکه قائل بود. در ادامه این دو شبکه را با هم مقایسه می‌کنیم.

سرعت 

بلاکچین‌های خصوصی سرعتی بالاتر نسبت به بلاک‌چین‌های عمومی دارد و Private Blockchain مقایسه با شبکه پابلیک تعداد نودها محدودتر است و تایید تراکنش‌ها سریع‌تر انجام می‌شود. از طرفی هم بلاک چین خصوصی مقیاس‌پذیری بالاتری دارد و به همین دلیل می‌توان گفت که نرخ اضافه شدن یک بلاک بالاتر است. بنابراین در بلاک‌چین‌های خصوصی تراکنش‌ها را سریع‌تر و با سرعت بالاتری انجام می‌شود. 

امنیت 

می‌توان گفت که به دلیل وجود نودها در شبکه پابلیک، امنیت بالاتری نسبت به شبکه خصوصی دارند. هک کردن کل شبکه برای هکرها کاری  دشوار است و تمامی عملیات و تراکنش‌ها با تایید بلوک ها انجام می‌شود و از الگوریتم اجماع اثبات کار تبعیت می‌کند. بنابراین رمزگذاری آن در جهت افزایش امنیت بوده است و فعالیت‌های کاربران در بستر این شبکه امنیت بیشتری نسبت به نوع خصوصی دارد. 

شفافیت شبکه 

بلاک چین عمومی بستری شفاف و باز دارد و تمام داده‌های آن برای کاربران شفاف است. کسی نمی‌تواند تراکنشی را پنهان یا جعل کند و همین امر موجب ظرفیت بالای آن می‌شود. البته بستر بلاکچین خصوصی هم تنها برای صاحبان آن روشن و شفاف است و امکان دستکاری تراکنش‌ها وجود ندارد. 

مقیاس‌پذیری شبکه

نرخ انجام تراکنش‌های بلاک چین پابلیک نسبت به خصوصی بسیار پایین‌تر است و به همین دلیل مشکلاتی را برای این شبکه به همراه داشته است. هر چه اندازه این شبکه بزرگ‌تر می‌شود از سرعت و مقیاس‌پذیری آن هم کاسته می‌شود. 

بنابراین وجود شبکه‌های جدید به مشکلات مقیاس‌پذیری کمک بسزایی کرده است؛ شبکه‌‌هایی مانند شبکه بیت‌کوین تا حدودی این مشکل را برطرف می‌کند و رشد شبکه‌های جدیدتر مشکلات مقیاس‌پذیری را بیشتر حل می‌کنند. انعطاف‌پذیری شبکه خصوصی بسیار بالاتر است و افزایش و کاهش شبکه به راحتی انجام می‌شود. بنابراین مقیاس‌پذیری بلاکچین‌های خصوصی نیز بیشتر است. 

سطوح دسترسی 

بلاک چین‌های خصوصی محدودیت بیشتری برای دسترسی دارند و تنها افراد سازمان‌ها و صاحبان کیف پول‌ها به آن دسترسی دارند. همچنین تمام سطوح دسترسی تنها با تایید کاربر انجام می‌شود. بر خلاف آن بلاک چین پابلیک دسترسی گسترده‌تری دارد و به صورت عمومی و متن باز در اختیار کاربران آن قرار می‌گیرد. 

بنابراین سطوح دسترسی در شبکه عمومی طبقه‌بندی شده است و تنها کاربران خاص می‌توانند تغییراتی در آن ایجاد کنند. بلاک‌چین‌های خصوصی و مجاز توسط سازمان‌ها و مشاغل خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

پرکاربردترین الگوریتم‌های اجماع در بلاک چین

الگوریتم‌های اجماع به داده‌ها و اطلاعات این بستر اعتبار و امنیت می‌بخشند و عضوی جدانشدنی از دنیای کریپتو محسوب می‌شوند. اعتبارسنجی و ذخیره‌سازی داده‌ها در بستر بلاک چین ارزش و اهمیت بالاییدارند و از تقلب و تغییر داده‌ها در این شبکه جلوگیری می‌کنند. در ادامه با انواع الگوریتم‌های اجماع بیشتر آشنا می‌شویم.

اثبات کار (Proof of Work)

الگوریتم‌های اثبات کار شبکه‌های بلاک چین عمومی را دربرمی‌گیرد و شبکه‌هایی مانند بیت‌کوین، لایت کوین از جمله بلاک‌چین‌های اثبات کار محسوب می‌شوند. با استفاده از اثبات کار مسائل پیچیده ریاضی حل می‌شود که منجر به اضافه شدن بلاک جدید در بستر بلاکچین نیز می‌شود. همچنین امنیت بالایی دارد و تمرکززدایی آن بالاست اما در مقابل مصرف بیش‌از‌حد انرژی دارد و همین امر موجب افزایش هزینه‌ها می‌شود.

اثبات سهام (Proof of Stake)

الگوریتم‌ اثبات سهام از جمله الگوریتم‌های اجماع به شمار می‌رود که در بستر عمومی و خصوصی فعالیت دارد. رمز ارزهایی مانند اتریوم، کاردانو و سولانا از این الگوریتم پیروی می‌کنند و با هم در رقابتند. این الگوریتم به اعتبار سنجی می‌پردازد و حل معادلات پیچیده انجام می‌شود. این الگوریتم بلاک‌های جدید را با استفاده از روش قرعه‌کشی یا تصادفی مشخص می‌کند. 

اثبات اعتبار (Proof of Authority)

یکی دیگر از الگوریتم‌های اجماع را می‌توان الگوریتم اثبات اعتبار معرفی کرد؛ در این الگوریتم همه چیز بر اساس اعتبار سنجی انجام می‌شود و از قبل تایید نهایی اعتبارسنجی شده است و بلاک‌ها مبنی بر اعتبار تولید می‌شوند. رمز ارزهایی مانند وی‌چین و پی‌او‌ای از جمله ارزهایی هستند که از این شبکه استفاده می‌کنند. 

مزایای بلاک چین چیست؟

حتما برای شما هم جالب است که بدانید چرا به بلاک چین نیاز داریم؟ تکنولوژی بلاک چین یکی از ابزارهای مالی ضروری است که مزایای فراوانی را برای کاربران خود به همراه داشته است. این بستر هوشمند می‌تواند در آینده نه چندان دور به توسعه مالی دنیا کمک فراوانی کند. در ادامه با مزایای آن بیشتر آشنا می‌شویم.

تراکنش‌‌های مالی 

یکی از پرکاربردترین ویژگی‌های بلاک چین انتقال دارایی و انجام تراکنش‌های مالی بدون محدودیت‌های جغرافیایی است؛ همه کاربران بدون در نظر گرفتن مکان جغرافیایی، می‌توانند دارایی خود را در بستر بلاکچین مانند بیت‌کوین، اتریوم و… جابه‌جا کنند. 

تنها کافی است که آدرس مبدا و مقصد مربوط به یک شبکه باشد تا به سادگی و در کمترین زمان ممکن، دارایی مورد نظر خود را انتقال دهند. همچنین دیگر نیازی نیست که هویت فرستنده و گیرنده مشخص باشد و به راحتی تراکنش‌ها انجام می‌شود. 

وجود قراردادهای هوشمند

از دیگر مزایای استفاده از بلاک چین را می‌توان  اجرای قراردادهای هوشمند معرفی کرد؛ وجود قراردادهای هوشمند مالی می‌تواند یک بستری امن و راحت برای پیاده‌سازی و توسعه وام‌دهی، تامین نقدینگی، خرید و فروش NFT و… را فراهم کند. 

بنابراین شبکه بلاک چین می‌تواند بستری مناسب برای دسترسی همه‌ جانبه به صرافی‌های غیرمتمرکز، بازار خرید و فروش NFT، شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز و… باشد. در حال حاضر میلیون‌ها کاربر در این بستر فعالیت می‌کنند و سیستم رای‌گیری و عادلانه و بدون کنترل و… امکان‌پذیر است. 

پلتفرم‌های غیرمتمرکز 

یکی از کاربردهای گسترده بلاک‌چین‌ها را می‌توان را اجرای پلتفرم‌های غیرمتمرکز معرفی کرد؛ پلتفرم‌های غیرمتمرکز می‌تواندبرای فعالیت‌ برنامه‌های دیفای مناسب باشد و خدمات متنوعی به کاربران عرضه کند. ویژگی‌های مثبتی مانند وام‌دهی، مبادله دارایی، بیمه ارزهای دیجیتال، سهام‌گذاری از جمله کاربردهای مهم و اساسی پلتفرم‌های غیرمتمرکز به شمار می‌رود. 

اینترنت اشیا و Web3

از دیگر کاربردهای بلاک چین ایجاد فضای مناسب برای راه‌اندازی دستگاه‌های الکترونیکی است که با استفاده از اینترنت می‌توانند اشیا را مدیریت کنند. این دستگاه‌ها به کمک نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های پیشرفته و اختصاصی امکان اتصال به دستگاه‌های هوشمند منازل و محل کار را فراهم می‌کنند و با استفاده از هوشمند‌سازی محیط فضای خانه یا محل کار را مدیریت می‌کنند. 

بلاکچین بستری مناسب برای توسعه زیرساخت خانه است که سیستم‌های مبتنی بر اینترنت اشیا را مدیریت کند. شاید در آینده نه چندان دور تمام پرداخت‌های قبوض و امور روزمره با استفاده از این سیستم Web3 انجام شود و فناوری بلاکچین این زمینه را فراهم کند. 

هویت دیجیتالی 

سیستمی که مدیریت هویت دیجیتالی را به کمک بلاک چین پیاده‌سازی می‌کند. امروزه هویت دیجیتالی بسیار کاربردی است و تمام کاربران با استفاده از آن می‌توانند در دنیای مجازی فعالیت کنند. چنین سیستمی به افراد کمک می‌کند تا بتوانند داده‌های مربوط به خود را مدیریت کنند و حریم خصوصی داشته باشند. همچنین دنیای بلاک‌چین زیرساختی امن برای ذخیره اطلاعات هویتی کاربران به شمار می‌رود و از افشای هویت افراد جلوگیری می‌کند. 

مدیریت مالی 

بلاک چین فرصتی ایده‌آل برای افراد است تا بتوانند داده‌های مالی خود ذخیره کنند و به سادگی کسب‌وکار خود را توسعه دهند؛ داده‌های مالی در این بستر به افراد فرصت سرمایه‌گذاری و پردازش داده‌های مالیاتی را می‌دهد. همچنین بلاک‌چین غیرمتمرکز فضای مناسب و امن بدون کنترل شخص ثالث مانند بانک‌ها و  موسسات است که تراکنش‌های تجاری در آن ثبت می‌شود و به طور خودکار در اختیار طرف مقابل قرار می‌گیرد. 

ذخیره‌سازی اطلاعات پزشکی

فناوری بلاک چین راه‌حل‌های جذابی برای ذخیره‌سازی داده بیماران و سوابق بیماری‌شان را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. بنابراین بیماران به سادگی می‌توانند سوابق بیماری خود را در اختیار داشته باشند و به وسیله آن می‌توانند به پزشک معالج خود مراجعه کنند. داده‌های سلامتی برای کاربران اهمیت بالایی دارد و به روند تشخیص بیماری کمک بسزایی می‌کند. 

معایب بلاک چین

این شبکه گسترده و کارآمد، معایبی هم به همراه دارد که می‌تواند در آینده حل شود یا بحران‌ساز باشد. در ادامه به معایب بلاک چین می‌پردازیم. 

مصرف انرژی بالا 

از جمله مشکلاتی که شبکه بلاک چین دارد را می‌توان مصرف انرژی معرفی کرد؛ برای استخراج انواع ارزها نیاز به انرژی بالایی وجود دارد و به همین دلیل می‌توان گفت حتی استخراج بیت‌کوین هم انرژی بالایی را مصرف می‌کند. مصرف انرژی شبکه بیت کوین حدود ۲۰۰ تراوات در ساعت محاسبه می‌شود و شاید تنها برای یک کشور مانند ال‌سالوادور استخراج بیت‌کوین با استفاده از فعالیت کوه‌های آتشفشانی میسر است!

اگر چه بلاک چین طرفدار انرژی پاک است و باید در آینده این مشکل حل شود و باید از الگوریتم‌های اجماع سازگار با محیط زیست استفاده شود. همچنین به کارگیری انرژی‌های تجدیدپذیر هم گزینه مناسبی به شمار می‌رود. 

هزینه بالای پیاده‌سازی 

پیاده‌سازی فناوری بلاک چین به هزینه اولیه قابل توجهی نیاز دارد. اغلب راه‌حل‌های بلاکچین متن باز نیاز به سرمایه‌گذاری گسترده‌ای دارند که از طرف شرکت‌های پیشرفته قابل تامین است. توسعه‌دهندگان برای تشکیل گروه و استخدام اعضا و نظارت و کنترل تیم نیاز به صرف هزینه بالایی دارند.

همچنین هزینه تهیه و نگهداری تجهیزات بسیار بالاست و شرکت‌ها و سازمان‌های علاقه‌مند به بلاک چین برای پیاده‌سازی آن در کسب‌وکار خود باید هزینه بالایی را پرداخت کنند. بنابراین می‌توان گفت که از نظر مالی برای کاربران چندان به صرفه‌ نیست و باید این مشکل برطرف شود. 

بلاک‌چین‌های ناکارآمد

هر چند که بسیاری از شبکه‌های بلاک‌چینی اهداف بلند مدت جذابی دارند تا مشکلات فراوانی را حل کنند؛ اما بخش عمده‌ای از این پروژه‌ها هنوز کارآمد نیستند و نتوانستند به اهداف خود جامه عمل بپوشانند. حتی بیت‌کوین هم هنوز به بسیاری از اهداف خود نرسیده‌ است و معایب فراوانی را به همراه دارد. 

عملیاتی شدن پروژه‌ها نیازمند وقت و هزینه بیشتری است و از طرفی بخشی از نیازهای اساسی کاربران را باید برطرف کند. پیدا کردن راه حل‌های کارآمد بلاک چین چندان ساده نیست و باید به زودی مشکلاتی مانند قیاس‌پذیری، سرعت تراکنش‌ها، هزینه تراکنش‌ها و… برطرف شود. شاید به زودی شبکه بیت‌کوین با استفاده از شبکه‌های لایتنینگ مشکلات خود را بتواند برطرف کند. 

جوانی دنیای کریپتو 

فناوری بلاک چین یک دنیای تازه است که تنها یک دهه قدمت دارد؛ بنابراین نیازمند وقت بیشتری است تا به رشد و بلوغ بیشتری برسد. ایجاد راه‌ حل‌های تازه، حفظ غیرمتمرکز بودن آن، رشد و توسعه در کسب‌وکارها از جمله اهداف آینده این شبکه است. 

شرکت‌های تجاری و سازمان‌ها با رشد و بلوغ فناوری بلاک چین می‌توانند سرمایه‌گذاری‌های بیشتری در این زمینه کنند و این شبکه جایگاه خود را در جهان امروز به دست آورد. بنابراین مشکلات این فناوری باید حل شود و به زودی به مرحله اجرایی و عملیاتی برسد و راه‌حل‌های استاندارد داشته باشد. 

کلید خصوصی

تمامی داده‌ها و اطلاعات کاربران در بستر این شبکه با استفاده از الگوریتم‌های کلید عمومی رمزنگاری می‌شود و به همین دلیل به سادگی در دسترسی قرار نمی‌گیرد. کلید خصوصی وظیفه حفاظت بیشتر از اطلاعات کاربران را دارد و به هیچ وجه بدون کلید خصوصی دسترسی امکان‌پذیر نیست. 

اما اگر فردی کلید خصوصی خود را گم کند دیگر دارایی او برای همیشه از بین رفته است و امکان بازیابی و دسترسی مجدد به کیف پول وجود ندارد. این ویژگی‌ هم یکی از ضعف‌های این شبکه به شمار می‌رود و ممکن است برای سازمان‌ها و شرکت‌ها بسیار هزینه‌بر شود. 

حمله ۵۱ درصدی 

یکی از معایب این شبکه را می‌توان حمله ۵۱ درصد معرفی کرد؛ حمله احتمالی به این شبکه که موجب می‌شود یک نهاد یا یک سازمان خاص بتواند کنترل اکثریت نرخ هش را در دست بگیرد که باعث ایجاد اختلال در شبکه می‌شود. بنابراین مهاجم می‌تواند قدرت استخراج کافی برای حذف و تغییر تراکنش‌ها را داشته باشد. 

این اتفاق در نهایت به مهاجم اجازه می‌دهد که از تایید همه معاملات جلوگیری کند و می‌تواند تراکنش‌های کاربران را معکوس کند و یا از ایجاد و پخش آن در شبکه جلوگیری شود. بنابراین هزینه تراکنش ها افزایش پیدا می‌کند و موجب ضرر و زیان شرکت‌ها و سازمان‌ها می‌شود. 

رابطه هوش مصنوعی و بلاک چین

با توجه به رشد روزافزون استفاده از خدمات هوش مصنوعی، بلاک چین و هوش مصنوعی ارتباط تنگاتنگی دارند که به رشد این دنیای پر رمز و راز کمک بسزایی می‌کند. تکنولوژی هوش مصنوعی فواید و کاربردهای بسیاری دارد و مدل‌های پیشرفته‌ آن می‌تواند به رشد فناوری بلاک چین کمک فراوانی کند.

کاهش حجم و مصرف انرژی 

همانطور که گفته شد،‌ استخراج رمز ارزها نیازمند مصرف انرژی بالایی است که چندان به صرفه نیست. اما شاید هوش مصنوعی به بهینه‌سازی مصرف انرژی کمک کند و موجب افزایش بازدهی عملکرد الگوریتم‌های استخراج شود. 

بنابراین اقتصاد رمز ارز سود بیشتری برای کسب‌وکارها دارد و همچنین امنیت دارایی دیجیتالی سازمان‌‌ها و شرکای تجاری تامین می‌شود. صرفه‌جویی در مصرف انرژی بر اساس الگوریتم اثبات کار انجام می‌شود و تمامی صنایع و ارزهای دیجیتال از آن استفاده می‌کنند و همین امر موجب گسترش این فناوری شده است. 

فضای ذخیره‌سازی 

هوش مصنوعی در زمینه فضای ذخیره‌سازی می‌تواند خدمات متنوعی را در اختیار دنیای کریپتو قرار دهد و تمام نودها و گره‌ها می‌توانند تاریخچه تراکنش‌ها را ثبت و ذخیره کنند و حجم دفتر توزیع (Distributed Ledger) خیلی سریع رشد می‌کند. بنابراین نیاز به فضای بیشتری برای ذخیره‌سازی این داده‌ها نیاز است. 

اما استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند به کاهش اندازه بلاک چین و ذخیره‌ داده‌ها به صورت کارآمدتر کمک کند. همچنین فضای ذخیره‌سازی بهینه‌تر استفاده می‌شود و نگرانی کمبود فضای ذخیره‌سازی حل می‌شود. 

اقتصاد غیرمتمرکز 

تمرکززدایی یکی از اهداف مهم بلاک چین به شمار می‌رود که سیستم‌های هوش مصنوعی می‌تواند به تمرکز زدایی کمک فروانی کند. بنابراین سیستم‌های هوش مصنوعی به زودی موجب هوشمندسازی صرافی‌های غیرمتمرکز می‌شوند. 

در واقع این نوع صرافی‌ها به سادگی نیاز کاربران برطرف می‌کنند و به طور آنلاین داده‌ها ذخیره می‌شوند و امنیت آن تامین است. با استفاده از هوش مصنوعی یادگیری‌شان افزایش می‌یابد و الگوریتم‌ها می‌تواند بازارها دچار انقلابی بزرگ کند.  

قراردادهای هوشمند

بلاک چین و هوش مصنوعی برای اجرای قراردادهای هوشمند به طور خودکار بین طرفین مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. هوشمندسازی این فضا به بهبود عملکرد قراردادهای هوشمند کمک فراوانی می‌کند و در زمینه‌های مختلف به شناسایی تقلب و مدیریت ریسک می‌پردازد. 

مقایسه بلاکچین و سیستم سنتی 

سیستم بانکداری مشکلات فراوانی را برای کاربران و مشتریان به همراه دارد که این نقص‌ها در فناوری بلاک چین حل شده است و انجام تراکنش‌ها و انتقال پول به سادگی انجام می‌شود. همچنین  سیستم بانکی کارمزد فراوانی را از حساب مشتریان کسر می‌کند و دسترسی کامل به اطلاعات و داده‌های مشتریان دارد. 

بنابراین وجود تمامی این نقش‌ها موجب شده است تا فناوری بلاک چین جایگزین بهتری برای انتقالات بانکی کاربران باشد. همچنین اطلاعات هویتی افراد نیازی به فاش شدن ندارد و دیگر کشوری مانند ایران در تحریم‌های اقتصادی گرفتار نمی‌شود. در ادامه با جدول مقایسه بلاک چین و سیستم سنتی می‌پردازیم. 

نقش بلاکچین در آینده 

بلاک چین فناوری پیشرفته‌ای است که در آینده جایگاه خود بیشتر از پیش پیدا خواهد کرد؛ این فناوری به زودی می‌تواند در بانک‌ها و موسسات مالی تحولی عظیم ایجاد کند و بهره‌وری از تکنولوژی در سیستم‌های پرداخت را رشد دهد. در ادامه به نقش بلاک چین در زمینه‌های مختلف بیشتر می‌پردازیم. 

کسب‌وکارها

بسیاری از نهاد‌های مالی و سازمان‌ها در این بستر شروع به سرمایه‌گذاری کردند و همین امر موجب پیشرفت‌های چشمگیری در آن شده است؛ این فناوری به زودی می‌تواند گامی نو در جهت رشد و پیشرفت کسب‌وکارها و تجارت بردارد. بهره‌وری بیشتر سیستم‌های پرداخت از این فناوری موجب بهبود فرآیند معاملاتی، کاهش میزان خطا و حذف هزینه‌های اضافه  شده است. 

با روی کار آمد اینترنت اشیا بسیاری از فروشگاه‌های خرده فروش می‌توانند پیشرفت فراوانی داشته باشند. مدیریت یکپارچه روابط تجاری و زنجیره‌های تامین ساده‌تر می‌شود و این تکنولوژی به فروش محصولات کمک فراوانی می‌کند. زنجیره تامین یک محصول با پشتیبانی بلاک چین گسترده‌تر می‌شود و کیفیت محصولات و سطح رفاه اجتماعی افزایش می‌یابد. 

بلاک چین و احراز هویت 

سیستم‌های احراز هویت در بستر بلاک چین می‌تواند بسیار پیشرفته‌تر شود؛ دیگر خبری از دستکاری اطلاعات و ورود اطلاعاتی اشتباه و مجرمانه نیست. سیستم‌های بلاکچینی می‌تواند یک منبع واحد برای تایید هویت ارائه دهد و تشخیص آن به سادگی انجام شود. 

 در کشورهای در حال توسعه ابزارهای کافی برای اثبات هویت در دسترس ندارند و دنیا به یک پلتفرم همه جانیه و بین‌المللی برای اثبات هویت نیاز دارد. تمامی اطلاعات در این بستر ثبت و ذخیره می‌شود و دسترسی به این داده‌ها توسط یک نهاد خاص با دقت و امنیت بالا انجام می‌شود. 

تسویه‌ حساب‌های بین‌المللی

پرداخت‌ها و تسویه حساب‌های مالی از جمله مهم‌ترین کاربردهای فناوری بلاک چین است که در تجارت بسیار محبوبیت دارد. انتقال پول و حواله‌های مشتریان بدون در نظر گرفتن جغرافیا قابل انجام است و مشتری‌ها می‌توانند در هر نقطه از جهان پرداخت‌های خود را بدون در نظر گرفتن شخص ثالث انجام دهند. 

مصرف‌کنندگان و مشاغل دیگر با استفاده از این شبکه می‌توانند مقادیر دلخواه خود را منتقل کنند و دیگر خبری از روش سنتی بانک‌ها و هزینه‌های اضافه آن نیست. تجارت بین‌المللی ساده‌تر می‌شود و رمز‌ارزها به عنوان یک واسطه عمل می‌کنند. 

اصالت داده‌ها 

به لطف این فناوری داده‌ها و تراکنش‌ها با اصالت بیشتر انجام می‌شود و ذخیره‌سازی معاملات بدون هیچ تغییری ثبت و ذخیره می‌شود. هیچ گونه دستکاری و کنترلی در معاملات صورت نمی‌گیرد و همین امر موجب اصالت بیشتر تراکنش‌ها می‌شود. بنابراین امنیت ترید ها در کسب‌وکارها و تجارت سازمان‌ها تامین می‌شود و رشد بیشتر کسب‌وکارها را فراهم می‌کند. 

سوالات متداول 

۱. بلاکچین چیست؟

فناوری تازه‌ای برای ذخیره و انتقال داده‌ها به کار گرفته می‌شود و در زمینه سیستم‌های پرداخت و انجام تراکنش‌ها خدمات‌رسانی مفید و موثری ارائه می‌دهد. 

۲. تفاوت رمز ارز و بلاکچین چیست؟ 

رمز ارزها در بستر این شبکه فعالیت می‌کنند و شبکه‌ای گسترده به شمار می‌رود که از طریق سیستم توزیع‌شده همتابه‌همتا فعالیم می‌کند.

۳. بلاک چین در دنیای امروز چه کاربردی دارد؟ 

این شبکه قدرتمند موجب تامین امنیت دارایی دیجیتالی می‌شود و شفافیت بالایی دارد و به کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند. 

۴. الگوریتم اثبات کار چه کاربردی دارد؟ 

این الگوریتم با حل مسائل پیچیده ریاضی بلوک‌ها را تولید می‌کند و امنیت بالایی دارد. ارزهایی مانند بیت‌کوین و لایت‌کوین از این الگوریتم استفاده می‌کنند. 

۵. هوش مصنوعی چه خدماتی به بلاک چین ارائه می‌دهد؟

در آینده نه چندان دور هوش مصنوعی به کاهش هزینه‌های استخراج، افزایش فضای کافی ذخیره‌سازی، هوشمندسازی شبکه و… کمک می‌کند.

جمع‌بندی 

بلاک چین دنیایی جذاب و پیچیده است و علاقه‌مندان به این تکنولوژی برای تکمیل اطلاعات خود باید این مقاله را مطالعه کنند؛ بلاکچین فناوری قدرتمند و پیشرفته‌ای است که به پرداخت‌های مالی کمک فراوانی می‌کند و مزایایی مانند حفظ امنیت دارایی، افزایش سرعت تراکنش‌ها،‌ کاهش هزینه‌ها،‌ حذف مشکلات جغرافیایی و… را به همراه دارد. بنابراین نسبت به سیستم سنتی بسیار کارآمد‌تر و کم‌هزینه‌تر است. 

البته این شبکه گسترده هنوز نوپاست و نیاز به رشد و توسعه بیشتری در طول زمان دارد. بسیاری از پروژه‌ها و ارزهای دیجیتال به گسترش این شبکه و دسترسی بهتر آن کمک می‌کنند و در آینده نه چندان دور جایگزین مناسبی برای سیستم‌های بانکی و مالی خواهد بود.